Nga: Berat
Dakaj
Për
librin me poezi “Si kripën të kam dashtë”
Në këtë vepër me poezi të Molliqi, ka
dashuri, ka simpati, ka përkushtim, ka reagime kundër politikës vendore dhe
botërore, për ngjarje të mëdha që shqetësojnë botën, edhe për ngjarje më të
vogla, po që përbëjnë lajme; për luftëra të ndryshme dhe të shumta, edhe për
vrasjet e fundit në Aleppo, edhe për ngjarjet e parafundit politike në Kosovë,
si: për tërheqjen e litarit për prerjen e kufirit me Malin e Zi, për prishjen e
shtratit të Lumëbardhit me vendim ministri, për gjenealogjinë dhe traditën
shekullore të banorëve të Llukës së Epërme, për punën e përditshme të zyrtarëve
të shtetit, të politikanëve të korruptuar dhe për popullin e tij të
nëpërkëmbur, të ndaluar dhe të sunduar edhe në paqe, nga politika vendore dhe e
huaj.
Arif Molliqi tashmë ka arritur moshën e
pensionimit. Në këto gjashtë dekada e gjysmë të jetës Arifi ka punuar shumë,
sidomos duke e vazhduar krijimtarinë letrare me botim të librave, fillimisht me
poezi, pastaj me ese, skica, mbresa, romane, drama, monografi. Këto zhanre i ka
shkruar Arifi. S’i ka shkruar sa për t’i shkruar. I ka shkruar me stil. Me
përgjegjësi. Me ndjenjë. Me mendje të kthjelltë.
Nëse këtu është dikush prej jush që nuk
keni lexuar asnjë vepër të tij, dëshminë më të mirë për shkrim të qartë, për
lloje të figurave, për fjalë me masë dhe për fjalë që vrasin ndërgjegjen e
njerëzve të korruptuar, të brishtë, të pasinqertë, e keni në këtë libër, i
cili, për shkak të përmbajtjes, veçantive tematike dhe stilistike, duhet të
propozohet dhe të shpërblehet me çmimin vjetor për poezi nga Ministria e
Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës, së cilës do t’i shkojnë, po për këtë
çmim, shumë pak libra të tillë.
Çfarë duhet të dini tjetër gjë për
Arifin dhe çfarë duhet të dini për këtë libër. Duhet të dini, po deshët prova
të tjera duhet të shkoni jashtë Kosovës që ta provoni, se malli për atdheun,
për Kosovën, është më i madh kur je larg saj. Edhe reagimi më i fortë dhe më
emocionues. Ky libër është produkt i këtij malli. Dashuria e Arifit për
Kosovën, edhe për atë vajzën e bërë grua ndërkohë, është në titullin metaforik
dhe klisheatik të librit Si kripën të kam dashtë. Ma thotë mendja që ta them,
se i kam dëgjuar këto dashuri të sinqerta të disa njerëzve para gjysmë shekulli
nga njerëz që më nuk rrojnë. Po, paska ende këso dashuri të moçme dhe kështu të
fortë, e cila përsëritet në shumë poezi të këtij libri edhe kur është fjala për
gruan, edhe kur është fjala për shqiptarët, për vendlindjen, për Kosovën, për
çdo punë të mirë që bën dikush kudo në një vend bote sepse, ky shkrimtar i
qytetëruar dhe mbledhës i kulturës, është njëfarë kozmopoliti kulturor.
Si kripën të kam dashtë nuk është libër
melodik. Në të nuk ka vargje të rregullta, po ka vargje të bardha. Nuk ka rima,
po ka ritëm të rregullt dhe të qetë. Në të nuk ka tekste të këngëve, figura
tingullore, po ka një vargmal figurash të mendimit të cilat lidhen dhe lidhin
ngjarje shumë të vjetra, të vonshme dhe të reja nga jeta e autorit, të cilat
kanë brenda vetes personalitete letrare, politike dhe veprimtarë të çështjes
kombëtare si, për shembull, Ibrahim Rugovën, Jusuf Gërvallën, Sali Çekajn,
kontributin e të cilëve e nderon teksa ua përmend mungesën e jashtëzakonshme
fizike. Paralelisht me këta ecin kujtimet e autorit edhe për familjarët e tij,
për të motrën dhe të vëllanë që i kanë ndërruar jetë. Janë mes këtyre njerëzve
edhe disa njerëz të tjerë, disa fatkeqësi të mëdha të tyre që i kanë parë
vendet e tjera të botës e që kanë bërë shumë pak për ndaljen e vrasjeve. Në
mesin e tyre është lufta qytetare në Aleppo, janë viktimat fëmijë të vrarë dhe
të vdekur buzë detit sirian, për të cilët autori shprehet:
O Zot
ç’kuptim ka frymëmarrja ime kur s’i ndihmon
askujt
po po
ka dorëzim kolektiv të njerëzimit.
Tashmë
jua bëra me dije se ky libër ka dhembje të përgjithshme, po më e theksuar është
për Shqipërinë, për Luginën e Preshevës dhe për Çamërinë. Përpos për fatet e
këtyre, autori shqetësohet sidomos për Kosovën dhe për disa territore të saj,
për të ardhmen e Kullës së Zhlepit për të cilën shkruan baladë. Duke qenë larg
Kosovës, pa pasur mundësi tjetër të protestimit, autori për këtë kullë ngre
zërin në Gjermani. Shkruan vargje me përmbajtje historike, etnologjike,
gjeografike, administrative. Jep kontribut historiko-letrar duke shpalosur
kujtimet e vetat se Çakorri gjithmonë ka qenë i Kosovës. Por, meqë politikën e
bën tjetërkush, ky zë proteste mbetet vetëm në letër. Dhe meqë ata nuk dëgjojnë
reagimin e tij, Arifi proteston edhe kundër politikës së Kosovës, kundër
zyrtarëve të Qeverisë, të cilët, pa as më të voglin dyshim, meqë janë dhënë
shumë pas interesave personale, kanë shpenzuar të gjithë energjinë atdhetare që
kanë dhënë njëzet vjet më parë, me pushkë në krahë, për ta mbrojtur vendin. U
vërsulet edhe njerëzve pa parime, ekspertëve të gjeometrisë që kanë ndërruar
deklaratat ndër vite po për të njëjtën punë që kanë bërë vite më parë. Këtë
degradim shoqëror s’mund ta kapërdijë Arifi fytngushtë.
Së këndejmi, Arifi u reagon edhe atyre
komandantëve të luftës që i kanë keqpërdoruar në paqe, për interesa personale
dhe familjare, institucionet e Republikës së Kosovës, duke u pasuruar shpejt
dhe duke e dëmtuar buxhetin e Kosovës shumë. Ata kanë bërë mirë që kanë luftuar
dhe e kanë çliruar vendin nga Serbia, po ata s’kanë të drejtë as të veprojnë
kundërligjshëm dhe as të na thonë, shkruan Arifi: Ne ju çliruam, ne kemi të
drejtë t’ju pallojmë! Tekefundit, nëse bëjnë kështu si thonë, morali i tyre bie
përtokë, paralelisht me respektin tonë për ta. Dhe, ne, Arifi dhe ju të tjerët
që shkruani letërsi dhe lloje të tjera të shkrimeve ende me laps, do t’i
mbrehni majat e tyre edhe më tutje që t’i denonconi fenomenet e këqija të tyre,
me shpresë se një ditë do të marrin fund. Këtë militarizëm të shkruar me shkas
herë në Hamburg e herë në Kosovë duhet ta lexoni sepse, ashtu sikurse në këtë
libër, e mirë dhe e keqja, lufta dhe liria janë përbrenda jush.
Prishtinë,
26 tetor 2018
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen